Postępowanie upadłościowe ma na celu zaspokojenie wszystkich wierzycieli upadłego w ramach jednego postępowania sądowego. W przypadku upadłości likwidacyjnej, wierzyciele uzyskują zaspokojenie z likwidowanego majątku upadłego, zaś w przypadku upadłości z możliwością zawarcia układu, zaspokojenie wierzycieli następuje w drodze realizacji zawartego układu. Niezależnie od przyjętego trybu postępowania upadłościowego, warunkiem wzięcia udziału w postępowaniu upadłościowym jest zgłoszenie wierzytelności przez wierzyciela upadłego.

Kto może dokonać zgłoszenia wierzytelności

Zgłoszenie wierzytelności w postępowaniu upadłościowym może zostać dokonane przez każdego wierzyciela osobistego upadłego. Zgłoszenie wierzytelności do postępowania upadłościowego potwierdza chęć uczestnictwa w przedmiotowym postępowaniu.

Wierzyciel niezainteresowany postępowaniem upadłościowym, nie ma obowiązku dokonywania zgłoszenia wierzytelności. Przyczyn dla których wierzyciel nie zamierza zgłaszać wierzytelności może być mnóstwo. Natomiast wierzyciel musi się liczyć z faktem, iż w ten sposób rezygnuje z ewentualnego zaspokojenia swoich wierzytelności w postępowaniu upadłościowym.

Termin na zgłoszenie wierzytelności

Termin do zgłoszenia wierzytelności wyznaczany jest w postanowieniu o ogłoszeniu upadłości i wynosi 30 dni od obwieszczenia o upadłości w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.

Skutkiem zgłoszenia wierzytelności po terminie jest obowiązek pokrycia kosztów wywołanych spóźnieniem. Wierzyciel nie może żądać zwrotu poniesionych kosztów, nawet jeśli jego wierzytelność zostanie uznana na liście.

Forma zgłoszenia wierzytelności

Zgłoszenia wierzytelności dokonuje się na urzędowym formularzu. Zgłoszenie wierzytelności składane jest przez wierzyciela w dwóch egzemplarzach. Jeden egzemplarz sędzia-komisarz przekazuje syndykowi.

Elementy zgłoszenia

W zgłoszeniu wierzytelności należy podać:

1)  imię i nazwisko albo nazwę wierzyciela i odpowiednio jego miejsce zamieszkania albo siedzibę, adres oraz numer PESEL albo numer w Krajowym Rejestrze Sądowym, a w przypadku ich braku – inne dane umożliwiające jego jednoznaczną identyfikację;

2)  określenie wierzytelności wraz z należnościami ubocznymi oraz wartość wierzytelności niepieniężnej;

3)  dowody stwierdzające istnienie wierzytelności;

4)  kategorię, do której wierzytelność ma być zaliczona;

5)  zabezpieczenia związane z wierzytelnością;

6)  w razie zgłoszenia wierzytelności, w stosunku do której upadły nie jest dłużnikiem osobistym, przedmiot zabezpieczenia, z którego wierzytelność podlega zaspokojeniu;

7)  stan sprawy, jeżeli co do wierzytelności toczy się postępowanie sądowe, administracyjne, sądowoadministracyjne lub przed sądem polubownym;

8)  jeżeli wierzyciel jest wspólnikiem albo akcjonariuszem spółki będącej upadłym – ilość posiadanych udziałów albo akcji oraz ich rodzaj.

– Dowody

„Dowody stwierdzające istnienie wierzytelności ” obejmują nie tylko dowody stwierdzające istnienie i wysokość wierzytelności, lecz także takie, które uzasadniają kategorię, w jakiej wierzytelność ma być zaspokojona, brak pokrycia całej wierzytelności w istniejącym dla niej zabezpieczeniu itd. Dowodami w tym znaczeniu mogą być weksle, czeki, skrypty dłużne, pokwitowania, umowy, korespondencja określonej treści, jak np. wymiana pism w przypadku oferty itd.

– Kategoria

W zgłoszeniu należy dokładnie określić kategorię wierzytelności, według kryteriów wskazanych w art. 342 ustawy Prawo Upadłościowe. Zgłoszenie niezawierające określenia kategorii wierzytelności nie spełnia wymagania „dokładnego określenia żądania” i podlega uzupełnieniu. W tym kontekście warto zauważyć, że samo oznaczenie rodzaju wierzytelności niczego jeszcze nie przesądza, ponieważ wierzytelność tego samego rodzaju może się znaleźć w różnych kategoriach zaspokojenia, jak np. należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne

– Zabezpieczenia

„Zabezpieczenia związane z wierzytelnością” nie odnoszą się do zabezpieczeń osobistych (np. poręczenie, gwarancja bankowa itd.). Obejmują one wyłącznie zabezpieczenia o charakterze rzeczowym (np. hipoteka i zastaw oraz przewłaszczenie na zabezpieczenie, cesja wierzytelności dla zabezpieczenia i indos powierniczy) i tylko na majątku upadłego.

Postępowanie w sprawie zgłoszenia wierzytelności

Pisma zawierające zgłoszenie wierzytelności po wpłynięciu do sądu upadłościowego badane są przez sędziego-komisarza pod względem formalnym.

Jeżeli dane zgłoszenie wierzytelności odpowiada wymaganiom formalnym, sędzia-komisarz niezwłocznie, nie później niż w terminie dwóch tygodni, przekazuje jego odpis syndykowi celem sprawdzenia zgłoszonej wierzytelności.

Następnie syndyk bada, czy zgłoszona wierzytelność istnieje i jaka jest jej wysokość. W tym celu powinien on sprawdzić czy znajduje ona potwierdzenie w księgach rachunkowych lub innych dokumentach upadłego albo we wpisach w księdze wieczystej lub rejestrach, oraz wzywa upadłego do złożenia w zakreślonym terminie oświadczenia, czy daną wierzytelność uznaje.

W przypadku gdy zgłoszona wierzytelność nie znajduje potwierdzenia w księgach rachunkowych lub innych dokumentach upadłego albo we wpisach w księdze wieczystej lub rejestrach, syndyk wzywa wierzyciela do złożenia w terminie tygodnia dokumentów wskazanych w zgłoszeniu wierzytelności pod rygorem odmowy uznania wierzytelności. Co istotne termin ten nie podlega przedłużeniu ani przywróceniu, przy czym syndyk może uwzględnić dokumenty złożone po upływie terminu, jeżeli nie spowoduje to opóźnienia w przekazaniu listy sędziemu-komisarzowi.

Ponadto istnieje kategoria wierzytelności uwzględnianych na liście również bez ich głoszenia. Dotyczy to przede wszystkim wierzytelności zabezpieczonych na majątku upadłego dłużnika hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym, zastawem skarbowym lub przez inny wpis w księdze wieczystej. Jeżeli wierzyciel nie zgłosi takich wierzytelności, będą one umieszczone na liście wierzytelności z urzędu

Lista wierzytelności sporządzana jest w każdym postępowaniu upadłościowym, niezależnie od tego, czy wierzyciele dokonali zgłoszenia swoich wierzytelności. W przypadku gdy żaden z wierzycieli nie zgłosi swojej wierzytelności lista wierzytelności winna obejmować stwierdzenie syndyka, że suma uznanych wierzytelności wynosi „zero złotych” ze względu na brak zgłoszeń wierzytelności, jak również brak podstaw do umieszczenia wierzytelności z urzędu.

Zastanawiasz się nad restrukturyzacją, złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości albo chcesz zgłosić swoją wierzytelność do postępowania upadłościowego?

Nasi eksperci mogą Ci pomóc! Posiadamy wieloletnie doświadczenie w obsłudze podmiotów gospodarczych w sprawach restrukturyzacji oraz upadłości i po przeanalizowaniu Twojej sytuacji dobierzemy odpowiednie rozwiązania i pomożemy w formalnościach. Zapraszamy do współpracy.