Podstawowe elementy postępowania restrukturyzacyjnego, jakimi są spis wierzytelności i zgromadzenie wierzycieli zostały już przez nas opisane w poprzednich wpisach (patrz: Spis wierzytelności – czym jest i jakie są jego funkcje w postępowaniu restrukturyzacyjnym? oraz Na czym polega zgromadzenie wierzycieli w postępowaniu restrukturyzacyjnym?). Ważnym zagadnieniem jest także rada wierzycieli.

Czym jest i jakie są jej kompetencje w postępowaniu restrukturyzacyjnym?

Rada wierzycieli w postępowaniu restrukturyzacyjnym jest organem kontrolnym i doradczym. Ustanawiana jest, jak i powoływana i odwoływana, przez sędziego-komisarza, gdy uzna on, że jest to potrzebne. Ustanowienie jej może nastąpić także na wniosek samego dłużnika lub wierzycieli, wówczas sędzia-komisarz musi ją ustanowić w terminie nie późniejszym niż tygodniowy.

Rada składa się z pięciu członków i dwóch zastępców, którzy są wybierani spośród wierzycieli, a uczestniczą w postępowaniu. W sytuacji, gdy liczba wierzycieli nie przekracza siedmiu, wówczas może ona składać się jedynie z trzech członków. Rada wierzycieli może mieć istotny wpływ na całe postępowanie.

Jakie są zatem jej kompetencje?

Rada wierzycieli w wykonywaniu swoich obowiązków kieruje się głównie interesem ogółu wierzycieli i taka funkcja została jej w największej mierze przypisana. Przede wszystkim, pomaga nadzorcy sądowemu albo zarządcy, kontroluje jego czynności i bada stan funduszów masy układowej lub sanacyjnej, a także wyraża swoją opinię, gdy zażąda tego sędzia-komisarz, nadzorca sądowy lub sam dłużnik. Wierzyciele wchodzący w składy rady mogą również przedstawiać sędziemu-komisarzowi swoje uwagi odnośnie działań dłużnika, nadzorcy sądowego lub zarządcy.

Istnieje także szereg działań, które wymagają zgody rady wierzycieli, a bez jej zezwolenia są nieważne, są to między innymi:

  • obciążenie składników masy układowej lub sanacyjnej prawami takimi jak hipoteka, zastaw, zastaw rejestrowany, a także innymi prawami,

  • przeniesienie własności rzeczy lub prawa na zabezpieczenie wierzytelności nieobjętej układem,

  • zaciąganie kredytów i pożyczek,

  • zawarcie umowy dzierżawy przedsiębiorstwa dłużnika lub jego zorganizowanej części lub innej podobnej umowy,

  • sprzedaż przez dłużnika nieruchomości lub innych składników majątku o wartości powyżej 500 000 złotych.

Rada wierzycieli działa na podstawie ustanowionego regulaminu, dzięki któremu może swobodnie ukształtować sposób, w jaki będzie funkcjonowała. Wykonuje swoje obowiązki na posiedzeniach poprzez podejmowanie uchwał, co do zasady większością głosów. Z każdego posiedzenia sporządzany jest protokół. Możliwe jest także wykorzystywanie elektronicznych form komunikacji, jak i podejmowanie uchwał bez formalnego zwoływania posiedzeń.

Uchwały podlegają kontroli przez sędziego-komisarza i zamieszczane są w Centralnym Rejestrze Restrukturyzacji i Upadłości, a na każdą z nich uczestnikom postępowania przysługuje prawo do wniesienia zarzutów. Rada wierzycieli obowiązana jest także do składania sędziemu-komisarzowi sprawozdań na jego żądanie.

Warto zauważyć, że ustanawianie rady wierzycieli nie tylko ma na celu ochronę samych wierzycieli, ale także w znaczny sposób odciąża sędziego-komisarza w całym postępowaniu z podejmowania decyzji, które podejmuje ustanowiona rada. W jej braku, sędzia-komisarz samodzielnie wykonuje wszystkie te czynności, które zastrzeżone są ustawą dla rady wierzycieli.

Pamiętajmy:

  • Rada wierzycieli jest organem kontrolnym i doradczym,

  • Radę wierzycieli ustanawia sędzia-komisarz, gdy uzna to za potrzebne albo na wniosek,

  • W wielu istotnych sprawach wymagana jest zgoda rady wierzycieli,

  • Rada wierzycieli podejmuje wszelkie decyzje i działania poprzez wydawanie uchwał na posiedzeniach,

  • Rada wierzycieli przy aktywnych działaniach jej członków i pełnym wykorzystaniu swoich kompetencji ma zdecydowanie duży wpływ na przebieg postępowania restrukturyzacyjnego,

  • Rada wierzycieli w znaczny sposób odciąża sędziego-komisarza przejmując na siebie podejmowanie wielu ważnych decyzji.

Już wkrótce w kolejnym artykule: Pomoc publiczna w prawie restrukturyzacyjnym – na czym polega i jakie są jej założenia?