W poprzednim artykule dowiedzieli się Państwo wszystkiego o Złożenie wniosku o upadłość. Dziś opisujemy jakie wiązać się mogą konsekwencje braku jego złożenia.

Najczęstsza reakcją przedsiębiorców w momencie pojawienia się niewypłacalności jest wyrejestrowanie lub zawieszenie działalności gospodarczej w celu uniknięcia dalszych opłat związanych ze składkami ZUS-owskimi. Członkowie zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością wychodzą z założenia, że to spółka odpowiada za zobowiązania, a nie oni, więc w konsekwencji nie robią nic. Oba schematy działania są jednak błędne.

Przedsiębiorca powinien złożyć wniosek o upadłość przez wyrejestrowaniem działalności w 30-dniowym terminie. Po wykreśleniu firmy z rejestru nie ma możliwości złożenia wniosku o upadłość przedsiębiorcy.

Odpowiedzialność odszkodowawcza

Według art. 21 ust. 3 Ustawy – Prawo upadłościowe osoby zobowiązane do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości (czyli dłużnik oraz osoby reprezentujące dłużnika niebędącego osobą fizyczną, np. każdy z członków zarządu spółki) ponoszą odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną wskutek niezłożenia wniosku w terminie trzydziestu dni od daty nastąpienia stanu niewypłacalności, chyba że nie ponoszą winy.

Przesłankami odpowiedzialności odszkodowawczej są:

– szkoda (czyli uszczerbek w prawnie chronionych dobrach poszkodowanego, polegający na zmniejszeniu się stanu majątkowego, zwiększeniu długów lub utracie spodziewanych korzyści),

– wina odpowiedzialnych osób (wskazanych wyżej) oraz

– związek przyczynowy pomiędzy ich zachowaniem, polegającym na niewykonaniu obowiązku zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości w przewidzianym terminie, a powstałą szkodą.

Ciężar dowodu istnienia przesłanek odpowiedzialności obciąża osobę dochodzącą odszkodowania, zaś rolą odpowiedzialnych członków zarządu jest wykazanie braku winy, co uwalnia ich od odpowiedzialności.

Kiedy wina, a kiedy jej brak?

Wina może przybrać postać nie tylko umyślnego działania (czyli ktoś chce wyrządzić krzywdę wierzycielom przez niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości i się na to godzi), ale także działania nieumyślnego (na przykład w formie rażącego niedbalstwa, czyli ktoś – nie mając racjonalnych ku temu podstaw – liczy, że mimo problemów finansowych uda się mu spłacić wszystkie zobowiązania).

W orzecznictwie wskazywano, że nie uwalnia od odpowiedzialności choroba psychiczna, wymóg łącznej reprezentacji z innym członkiem zarządu (bo każdy z członków tego organu jest indywidualnie umocowany do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości), czy też niezwołanie zgromadzenia wspólników.

Osoby zobowiązane do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości mogą uwolnić się od odpowiedzialności w szczególności jeżeli wykażą, że w terminie trzydziestu dni od daty niewypłacalności otwarto postępowanie restrukturyzacyjne albo zatwierdzono układ w postępowaniu o zatwierdzenie układu.

Niemożność ogłoszenia upadłości konsumenckiej

Każdy przedsiębiorca musi pamiętać, że jeśli kończy swoją działalność, a mimo stanu niewypłacalności nie składa wniosku o ogłoszenie upadłości, ogłoszenie upadłości konsumenckiej będzie bardzo trudne.

Sąd jest bowiem z mocy ustawy zobligowany do oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości dłużnika, który mając taki obowiązek, wbrew przepisom ustawy, nie złożył wniosku o ogłoszenie upadłości, chyba że przeprowadzenie postępowania jest uzasadnione względami słuszności lub względami humanitarnymi (np. ciężka choroba, trudna sytuacja rodzinna dłużnika). Decyzja jednak należy do Sądu i jest uzależniona od jego oceny.

Zakaz prowadzenia działalności

Sąd upadłościowy może orzec pozbawienie na okres od jednego do dziesięciu lat prawa prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek lub w ramach spółki cywilnej oraz pełnienia funkcji członka rady nadzorczej, członka komisji rewizyjnej, reprezentanta lub pełnomocnika osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą w zakresie tej działalności, spółki handlowej, przedsiębiorstwa państwowego, spółdzielni, fundacji lub stowarzyszenia osoby, która ze swojej winy będąc do tego zobowiązana z mocy ustawy, nie złożyła w ustawowym terminie wniosku o ogłoszenie upadłości.

Postępowanie wszczyna się na wniosek wierzyciela, syndyka, zarządcy przymusowego, tymczasowego nadzorcy sądowego, prokuratora, Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów lub Komisji Nadzoru Finansowego, postanowienie Sąd wydaje po przeprowadzeniu rozprawy, jest ono obwieszczane, a jeśli jest już prawomocne – przesyłane do Krajowego Rejestru Sądowego.

Jak wynika z powyższego, jeśli decydujemy się na prowadzenie działalności gospodarczej, cały czas musimy mieć na względzie obowiązek zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości w razie zaistnienia ku temu powodów. Podobnie jest w przypadku decydowania się na bycie prezesem zarządu np. spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. „Prezes” – to brzmi dumnie, niemniej jednak taka funkcja wiąże się nie tylko z licznymi obowiązkami, ale także z odpowiedzialnością, której skutki odczuwać można przez długie lata.

Posiadasz problemy finansowe?

Twoja firma ma problemy z terminowym regulowaniem zobowiązań?

Zastanawiasz się nad złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości bądź o restrukturyzację?

Nasi eksperci mogą Ci pomóc! Posiadamy wieloletnie doświadczenie w obsłudze podmiotów gospodarczych i po przeanalizowaniu Twojej sytuacji dobierzemy odpowiednie rozwiązania. Zapraszamy do współpracy!