O czym powinniśmy wiedzieć zanim zdecydujemy się na przeprowadzenie postępowania restrukturyzacyjnego?

W poprzednich artykułach przedstawiliśmy czym jest i jaka jest istota postępowania restrukturyzacyjnego (patrz: na czym polega postępowanie restrukturyzacyjne) , a także kiedy powinniśmy je przeprowadzić (patrz: postępowanie restrukturyzacyjne- skąd wiedzieć, że powinniśmy je przeprowadzić?). Chcąc bardziej szczegółowo przybliżyć pojęcie restrukturyzacji opiszemy jej najważniejsze elementy.

W tej części powiemy o tym, kto może przeprowadzić to postępowanie, jaki sąd jest właściwy do jego przeprowadzenia, a także kim jest doradca restrukturyzacyjny, a kim sędzia-komisarz, czyli dwie osoby, które odgrywają bardzo ważną rolę.

Kto jest uprawnionym do przeprowadzenia postępowania restrukturyzacyjnego?

Po pierwsze, warto wiedzieć, kto może to postępowanie przeprowadzić, czyli kto ma tzw. zdolność restrukturyzacyjną. Posiadają ją przede wszystkim:

  • przedsiębiorcy,
  • spółki z o.o. i spółki akcyjne, które nie prowadzą działalności gospodarczej,
  • wspólnicy osobowych spółek handlowych, którzy ponoszą odpowiedzialność za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem,
  • wspólnicy spółki partnerskiej.

Ponadto, przeprowadzić postępowanie restrukturyzacyjne mogą także instytucje i osoby prawne utworzone w drodze ustawy, czyli np. Agencja Nieruchomości Rolnych, Narodowy Bank Polski, Polskie Koleje Państwowe czy Poczta Polska, a także osoby fizyczne, które prowadzą gospodarstwo rolne i uczelnie. Warto wiedzieć, że nie mogą oni jednak ogłosić upadłości.

Podkreślić należy, że postępowania restrukturyzacyjnego nie mogą przeprowadzić: Skarb Państwa, gminy, powiaty i województwa, banki państwowe i banki hipoteczne, fundusze inwestycyjne, publiczne samodzielne zakłady opieki zdrowotnej, a także zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji, które to, w przeciwieństwie do pozostałych podmiotów- mają zdolność do ogłoszenia upadłości.

Jaki sąd przeprowadza postępowanie restrukturyzacyjne?

Sądem, który jest właściwy do rozpoznawania spraw z zakresu restrukturyzacji jest sąd rejonowy- wydział gospodarczy. Należy pamiętać, że nie każdy sąd, w którym znajduje się wydział gospodarczy będzie właściwym sądem. W Polsce jest zaledwie 30 sądów, które rozpatrują sprawy z zakresu upadłości i restrukturyzacji, tak więc jego określenie może nie musi być oczywiste.

Kim jest doradca restrukturyzacyjny?

W postępowaniu upadłościowym ważną funkcję pełni syndyk, a w postępowaniu restrukturyzacyjnym spotykamy doradcę restrukturyzacyjnego, czyli nadzorcę lub zarządcę. Ma on nieco większe kompetencje niż syndyk.

Jaka jest jego rola w tym postępowaniu?

Ma on przede wszystkim sprawować kontrolę nad działaniami zadłużonego przedsiębiorcy, a także doradzać mu w zarządzaniu, pomagać w negocjacjach i zawieraniu układu. Następnie czuwa on nad poprawnością realizowania układu.

Kim jest sędzia-komisarz i jaka jest jego rola w postępowaniu?

Sędzia-komisarz jest tym, który kieruje postępowaniem restrukturyzacyjnym. Przede wszystkim, sprawuje nadzór nad czynnościami, które wykonuje nadzorca i zarządca, a także zwraca uwagę na popełnienie przez nich ewentualnych uchybień. Ponadto, zwołuje i przewodniczy zgromadzeniu wierzycieli, rozpoznaje sprzeciwy na spis wierzytelności, powołuje radę wierzycieli, kontroluje zgodność z prawem interesu wierzycieli, a także zatwierdza plan restrukturyzacyjny.

Trzeba również wiedzieć, czym jest spis wierzytelności. Najprościej mówiąc, obejmuje on wszystkie długi, które powstały przed dniem otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego. W zależności od tego, jaka kwota zostanie określona w spisie, z taką kwotą występują w postępowaniu wierzyciele. Sporządzany jest przez nadzorcę lub zarządcę na podstawie ksiąg rachunkowych firmy, rejestrów, wpisów w księgach wieczystych, a także innych dokumentów. Dobrze wiedzieć też, że wyciąg z tego spisu stanowi dla wierzyciela tytuł egzekucyjny przeciwko dłużnikowi, czyli na podstawie tego dokumentu może on domagać się zapłaty. Zatwierdzany jest przez sędziego-komisarza na zgromadzeniu wierzycieli.

Czy zatem jest zgromadzenie wierzycieli?

Jest ono kolejnym ważnym elementem postępowania restrukturyzacyjnego- to organ, który reprezentuje wszystkich wierzycieli, który posiada kompetencję do zadecydowania o dalszym losie dłużnika. Zwołuje go sędzia- komisarz zazwyczaj po to, żeby zagłosować nad przyjęciem układu.

Czym jest rada wierzycieli i jaką pełni rolę?

Rada składa się z 5 wierzycieli i 2 zastępców, którzy są powołani przez sędziego-komisarza. Ma bardzo szerokie kompetencje i duży wpływ na całe postępowanie restrukturyzacyjne. Przede wszystkim udziela pomocy nadzorcy lub zarządcy i kontroluje ich czynności, bada stan funduszów, udziela zezwoleń np. na zawarcie umowy kredytu lub pożyczki, a także wyraża opinie.

Już wkrótce w kolejnym artykule: Na czym polega układ w postępowaniu restrukturyzacyjnym?

(autor zespół Kancelarii Radcy Prawnego Renata Piętka www.pskancelaria.pl )